|
| |||||||
| Bitki Dünyası Bitkiler ile ilgili Her Şey Burada! |
Yaşam ve Eğlence Kategorisinde ve Bitki Dünyası Forumunda Bulunan ORKİDE (Phalaenopsis) BAKIMI Konusunu Görüntülemektesiniz,Konu İçerigi Kısaca ->> ...
  |
| | LinkBack | Seçenekler | Stil |
16.Ocak.2019, 11:45
| #1 | ||
| Durumu   |
ORKİDE (Phalaenopsis) BAKIMI Evde Orkide Nasıl Bakılır  nadide egzotik bir bitki olarak ün yapmıştır. Yıllardır üzerine kitaplar yazılmış eserler resmedilmiş hatta filmlere bile konu olmuş bir üne sahiptir. Orkide çiçeğinin yaklaşık olarak 35 binin üzerinde çeşidi mevcuttur. Orkide çiçeğinin evde bakımının yapılması esasında o kadar da zor olan bir seçenek değildir. Birkaç kuralın uyulması ile renklerini soldurmadan bu çiçeğin bakımını yapabilirsiniz.İlk öncelikle oda sıcaklığının ayarlanması orkide çiçekler için son derece önemlidir. Oda sıcaklığı için çok sıcak ya da çok soğuk ortamlar orkide çiçeğine uygun ortamlar değildir. Ortalama olarak 19 derece yeterlidir. Orkideler nemli ortamları çok severler bu sebeple orkideleri nemli bir ortamda bulundurulması önemlidir. Günde birkaç kere suyu kontrol edildikten sonra üzerine ara sıra püskürtebileceğiz sular nem ortamına yardımcı olabilmektedir. Orkidelerin bulunduğu ortamlar olarak önemli bir kural ise saksılarının ve toprağının hazırlanmasıdır. Toprağı için özel alım yapmalısınız. Orkide her toprakta barınamaz bunun için özel bir toprak karışımı almanız gerekmektedir. Bunun için interneti yada yakın bir orkide satan çiçekçilerden temin edebilirsiniz. Evde yetiştirdiğimiz orkideler dünyanın tropik ve yarı tropik iklim kuşaklarından geliyor. Evde başarılı orkide yetiştirmenin altın kuralı evimize uygun orkide türlerini seçmekten geçiyor. Yetiştirmesi en kolay ve en ucuz orkide türü Phalaenopsis. Bu türün çiçekleri çok uzun ömürlü ve iki ile altı ay arasında çiçekli kalabiliyor. Bazı Paphiopedilum türleri de Phalenopsis gibi yetiştirmesi kolay. Evimizin ortalama sıcaklık durumunu dikkate alarak seçim yapacak olursak phalaenopsis doritis ve bazı paphiopedilum dendrobium türleri sıcak seven orkide türleridir. Genel olarak en iyi yetişme sıcaklıkları 18-27 C derece arasında ki sıcaklıklardır. Orkide SEÇME Büyük orkideler tercih edin. Yetişkin orkideler yer değişikliklerine daha kolay uyum sağlar. Bir kısmı açmış bir kısmı tomurcuklu çiçekleri bol bitkileri seçin. Çiçekleri olgunlaşmış orkideler çiçeklenme dönemlerinin sonunda ve kısa süre sonra çiçekleri dökülecek demektir. Yaprakları çimen yeşili ve pürüzsüz bitkiler alın. Kırmızı ve çok koyu yeşil yapraklı bitkiler yetersiz ışık almış orkidelerdir. Yaprakları çatlak uçları kurumuş orkidelerden kaçının. Lekeli yaprakları olan orkideler hasta veya güneş yanığı olan bitkiler olabilir bu bitkilerden uzak durun.Sağlıklı orkidenin en büyük belirtisi sağlıklı kökleri olmasıdır. Şeffaf saksı da orkide alıyorsanız köklerini kontrol edin. Epifitik orkidelerin kökleri yeşil üzeri süngerimsi bir tabakayla kaplıdır. Siyah kahverengi kökler ölü kök işaretidir bu orkideleri kesinlikle almayın. Örümcek yada parazit türü canlılar varsa bu bitkilerden uzak durun. Orkide SULAMA Evde yetiştirdiğimiz orkideler tropik ve yarı tropik ormanlar da ağaç üzerlerin de kökleri havayla temas edecek şekilde yaşamaktadır. Kökler o kadar gelişmiştir ki hava neminden faydalanabilir ve zaman zaman yağan yağmuru emip içerisindeki besinleri alabilecek yapıdadır. Sık yapılan hata bu koşullar düşünüldüğün de orkidenin sık sık sulanma ve yüksek su ihtiyacı olduğunun zannedilmesidir. Oysa kökler gün için de çoğunlukla kurudur. Eğer bir orkide hastalanmışsa büyük ihtimalle yanlış sulamadan kaynaklanmıştır. Orkide sulama diğer ev çiçeklerini sulamaya benzemez. Bu sebeple yapılması gereken şey bitkinin yaşam koşullarına uygun sulama mantığını kavramaktır. Daldırma yöntemi; Bu yöntem de suyun kök boğazını geçmesine izin vermeden saksı kova içerisine daldırılır. Tüm saksı materyali ıslanana kadar bekletilir. Sudan çıkarılan saksı suyu süzülerek yerine kaldırılır. Eğer bir süre sonra saksı altlığın da su birikirse dökülür. Bu yöntem pratik ve kullanışlıdır ancak orkideleriniz de her hangi bir hastalık görülürse tek kovadan yapılan sulamalar da hastalığın diğer bitkilere sıçraması kaçınılmazdır.Dökme sulama; Bu yöntem musluk altın da veya sulama kabıyla üstten sulama yöntemidir. Orkide sulama da genel kabul görmüş bir kural saksı harcı tamamen ıslanana kadar sulamaktır. Bu nedenle dökme sulama da bol suya ihtiyaç vardır. Eğer su kaynağınız orkideler için uygunsa çeşme altına tutarak sulama yapabilirsiniz.  Ne zaman sulama yapmak lazım? Saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilebilir. Bu yöntem de önce suya doyurulmuş saksı ağırlığı not edilir. İlerleyen günler de bir kaç gün arayla tekrar saksı ağırlığı ölçülür. Baş parmağınızı 1. boğumuna kadar saksı harcına soktuğunuz da eğer saksı harcı kurumuşsa sulama vakti gelmiş demektir bu ağırlık not edilerek ileri de yapılacak sulamalar da yalnızca saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilir. Aslın da sulama zamanı tespit etmede en iyi yöntem baş parmak yöntemidir. Ancak sürekli eller kirlendiği için biraz zahmetli olur. Özellikle ofiste orkide bakımı yapanlar için en uygun yöntem kurşun kalem yöntemidir. Bu yöntemde dışı boyalı cilalı olmayan tahta kurşun kalem 25-3 cm kadar saksı harcının tam merkezine yakın yere batırılır. Zaman zaman kalemin ucu çıkarılıp kontrol edilir. Eğer kalem ucu kurumuşsa sulama yapılır.Orkide kökleri her zaman nemli olmayı sevmez. Zaman zaman hafif kuruma ihtiyaçları vardır. Bu nedenle sulama zamanını tespit etmek orkideler için hayati önem taşır. Sulama yaparken nelere dikkat etmeliyim? Akşam sulamaları bakteriyel ve mantari hastalıklara davet gibidir. Bu nedenle sulama sabah veya öğle saatlerin de yapılmalıdır. Sulama kök boğazını geçmeyecek şekilde yapılmalı yaprak aralarına su kaçırılmamalıdır. Eğer su kaçarsa kağıt mendille emdirilerek alınmalıdır. Saksı altlığın da su kalmamasına dikkat edilmelidir. Hastalıklı bitkiler varsa daldırma yöntemiyle sulama kesinlikle yapılmamalıdır. Sulama suyu orkidenin bulunduğu ortamla aynı sıcaklıkta olmalıdır. Ne sıklıkla sulama yapmalıyım? Saksıya göre Orkide bakımında toprak veya plastik saksılar kullanılabilir. Plastik saksılar yukarıdan aşağı doğru yavaş yavaş kururlar. Saksı üzeri kuru olsa dahi saksı merkezi nemli kalabilir. Bu nedenle daha seyrek sulanmalıdır. Toprak saksılar gözenekli yapısı sayesin de çevreyle etkileşim halindedir. Plastik saksılara göre daha dengeli ancak daha hızlı kuruma yaparlar. Bu nedenle daha sık sulanmaları gerekir. Harca Göre Saksı harcı karışımına göre sulama sıklığı çok farklılık gösterebilir. Sphagnum yosunu gibi yüksek su tutucu bir malzeme veya ince taneli saksı harcı kullanılıyorsa seyrek sulama yapılmalıdır. Ağaç kabukları ve iri taneli saksı harçları çabuk kururlar bu sebeple daha sık sulanmaları gerekir. Çevreye Göre Buharlaşma hızı sulama sıklığını önemli ölçüde etkiler. Nemli yerler de serin ve durgun havalar da buharlaşma yavaş olacağından seyrek sulama kuru ortamlar da sıcak havalar da ve hava sirkülasyonu olan yerler de kuruma çabuk olacağından sık sulama yapılmalıdır.Ülkemiz orkide yetiştiricilerinin hem fikir olduğu sulama sıklığı; yazın hafta da 2-3 kez kışın hafta da 1 veya 10 günde bir şeklindedir. Yukarda geniş anlatımı yapıldığı üzere kesin tarifin olmadığını vurgulamakta fayda var. Genel sulama sıklığını vermekte ki amaç olası yanlışlıklardan korumaktır.Sulama suyu nasıl olmalıdır? Orkideler su ihtiyacını süngerimsi kökleri sayesin de hava neminden ve yağmurdan karşılarlar. Yağmurun yapısı incelendiğin de içerisin de yer yüzünden havalanan toz zerrecikleri çeşitli mineraller ve polenler bulunur toplam çözünmüş madde miktarı (EC) çok azdır. Bu koşullar düşünüldüğün de sulama suyu çok az tuz içermelidir. Yani sulama suyumuzun EC değeri düşük olmalıdır. Sulama da kullanılabilecek sular Yağmur suyu Kaynak suları Şehir şebeke suyu Ters ozmoz RO (Reverse osmosis) Deiyonize su Şehir şebeke suları orkideler için genel de uygun olmamasına karşın son zamanlar da üretilen hibrit türler musluk sularında ki tuzu tolere edebilecek türlerdir. Eğer musluk suyu kullanılacaksa bir kaç gün güneşte dinlendirilerek klorun uzaklaşması sağlanmalıdır. Şebeke suyuyla yapılan sulamalar da saksı harcı üzerin de beyaz renkli tortu oluşuyorsa yeni bir su kaynağı bulmakta fayda vardır. Su kalitesi gübreleme işlemini yakından ilgilendirmektedir. Su kaliteniz düşükse yalnızca gübreleme dönemlerin de daha kaliteli sulama suyu kullanırsanız orkideleriniz tuz zararı görmeyecektir. Temiz su kaynaklarıyla zaman zaman yapılan sulama fazla tuzları temizlemenize yardımcı olacaktır.Tamamen iyonlarından arındırılmış sular yalnız başına kullanılmamalı şebeke suyu gibi başka bir suyla harmanlanarak kullanılmalıdır. Orkide Hastalanırsa Bakteriyel Hastalıklar Orkideler de yaygın olarak görülen bakteriyel hastalıklar yumuşak çürüklük ve kahverengi çürüklük olarak bilinen Erwinia ve kahverengi benek hastalığı olarak bilinen Pseudomonas dır. Genellikle bakteriyel enfeksiyonlar çok yüksek nem ve yetersiz hava dolaşımı tarafından teşvik edilmektedir. Yaşam koşulları soğuk ve nemli olduğun da orkide bakteriyel hastalıklara karşı daha duyarlı olmaktadır. Orkideler de ortak bir sorun olan kahverengi çürüklük (Erwinia) hastalığı oldukça tehlikeli bir hastalıktır. Hastalık çok hızlı yayılır ve 2-3 gün içinde bitkiyi çürütüp öldürebilir. Yaprak da açık kahverengi üzerine yarı saydam bir bölge oluşur. Hastalık ilerledikçe kötü kokulu sulu bir çürüme görülür. Eğer enfeksiyon yapraklardan gövdeye geçerse sonuç büyük olasılıkla ölümcül olacaktır. Enfeksiyonun görüldüğü orkideler sağlıklı bitkilerden ayrılarak hastalığın diğer bitkilere bulaşmasının önüne geçilir. Steril bir jilet yada bıçak yardımıyla hasta bölgeden biraz daha içeri girilerek sağlıklı bölgeden itibaren doku kesilip çıkarılır. Captan veya bakır oksit gibi bakır içerikli uygun bir ilaçla ilaçlanır. Bitkinin yetişme ortamı %10 luk çamaşır suyu ile dezenfekte edilir. Not: Bakır içerikli ilaçlar dendrobium türü orkideler ve çiçekli orkideler de kullanılmaz. Bakteriyel kahverengi benek hastalığı (Pseudomonas) Yaprağın herhangi bir yerinde küçük yumuşak ve sulu kabarcık şeklinde görülür. Başlangıçta mat kirli yeşil bir renktedir. Hastalıklı bölge büyüdükçe zamanla kahverengi siyahımsı renk ve kurumuş bir hal alır. Tedavi edilmezse bitki gövdesine geçerek bitkiyi öldürecektir.Erwinia da olduğu gibi enfeksiyonun görüldüğü orkideler sağlıklı bitkilerden ayrılarak hastalığın diğer bitkilere bulaşmasının önüne geçilir. Steril bir jilet yada bıçak yardımıyla hasta bölgeden biraz daha içeri girilerek sağlıklı bölgeden itibaren doku kesilip çıkarılır. Captan veya bakır oksit gibi bakır içerikli uygun bir ilaçla ilaçlanır. Bitkinin yetişme ortamı %10 luk çamaşır suyu ile dezenfekte edilir. Not: Bakır içerikli ilaçlar dendrobium türü orkideler ve çiçekli orkideler de kullanılmaz. Mantar Hastalıkları Mantarlar orkideler de çeşitli sorunlara neden olabilirler. Eğer doğru tedavi uygulanmazsa sarı yapraklar çürüme ve sonunda ölüm olur. Mantari hastalıkları önlemenin en iyi yolu işin başın da mantar üremesine yardımcı olan koşulları ortadan kaldırmaktır.Bazı organizmalar mantar hastalıklarına neden olurlar. Siyah çürüklük hastalığına genel de Pythium veya Phytophthora çiçek yanıklığı hastalığına ise Botrytis sebep olur.Siyah çürüklük (Pythium-Phytophthora); Hastalığa tüm bitki hassas olmasına karşın genellikle kökler de veya yapraklar da rastlanır. Bitki kökleri su içersin de kaldığında veya saksı harcı çürümeye başladığın da görülür. Hastalık tedavi edilmezse hızla yayılır ve bitkiyi öldürür. Yaprak belitileri başlangıçta yaprak altında küçük düzensiz sulu kahverengi lekeler şeklinde görülür. Hastalığın ileri aşamaların da bu lekeler morumsu kahverengine veya morumsu siyaha dönüşür. Bu safha da hastalıklı bölgeye basıldığın da su çıkışı görülebilir. Daha eski hastalıklı bölgeler kurumuş kahverengi veya siyah renkte olabilir. Hastalık çok bulaşıcı olduğundan derhal tedaviye başlanmalı diğer bitkilerden uzak bir noktaya çekilmelidir. Lezyon görülen bölgeler steril kurallara uygun olarak kesilip çıkarılmalı thiophanate methyl gibi uygun bir mantar (fungusit) ilacı ile ilaçlanmalıdır.Yaprak benek hastalıkları Genelde açık yaralardan girerek hastalık yapan mantarlar yaprakta sararmalara neden olur. Başlangıçta yaprağın altında ortaya çıkan lezyonlar daha sonra yaprağın üst kısmına yayılır. Hastalıklı bölgeler çok küçük yuvarlak benekler şeklinde içi çökük kahverengindedir. Tedavisi; hastalıklı yapraklar çıkarıldıktan sonra thiophanate methyl chlorothalonil captan vb. içerikli uygun bir mantar ilacıyla ilaçlanarak yapılır.Not: Bakır içerikli ilaçlar dendrobium türü orkideler ve çiçekli orkideler de kullanılmaz. Bakteriyel kök çürüklüğü Kötü drenaj aşırı sulama tuz birikmesi veya fazla gübreleme gibi durumlar da kökün zarar görmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Kök açıkça görülecek şekil de beyaz hastalığın ileri aşamasın da siyah veya kahverengi çürümüş bir halde bulunur. Hastalık kök hastalığı olmasına karşın yapraklar da bazı belirtiler verebilir. Yapraklar ve yalancı soğanlar sarı ince bükümlü ve yeni gelişen yapraklar giderek küçülen formdadır. Tedaviye önce steril keskin bir alet yardımıyla zarar görmüş tüm bitki parçaları kesip çıkarılarak başlanır. Saksı harcı köklerden tamamen tamizlenir. Yeni saksı ve yeni saksı harcına dikilir. Thiophanate methyl gibi uygun bir mantar ilacıyla ilaçlanır. Sulama sıklığı azaltılarak bir süre su kısıntılı verilir. Çiçek yanıklığı (Botrytis) Bir diğer yaygın mantar hastalığı çiçek yanıklığı olarak bilinen botrytis dir. Orkide çiçekleri üzerin de küçük kahverengi veya siyah renkler de noktalar şeklinde görülür. Genellikle yüksek nem de veya çiçek üzerin de su damlacıkları kaldığın da ortaya çıkan bir hastalıktır. Tedaviye bitki çevresinin hava akımını artırarak ve nem seviyesi düşürülerek başlanır. Hastalıklı çiçekler uzaklaştırılırsa hastalığın yayılma şansı azalır. Thiophanate methyl chlorothalonil captan vb. uygun bir mantar ilacı ile ilaçlanır.Not: Bakır içerikli ilaçlar dendrobium türü orkideler ve çiçekli orkideler de kullanılmaz. Mantar hastalıklarını önlemek için ne yapmalıyım? Serin bulutlu ve yağışlı günler de sulama yapmayın ayrıca akşam sulamalarından mümkün olduğunca kaçının.İyi hava sirkülasyonu sağlayın. Saksı harcınız çürümüşse yenisiyle değiştirin. Kesme işlemlerin de steril aletler kullanın. Hastalık tespit ettiğiniz de hemen tedavi edin. Erteleme yolunu seçerseniz orkidenizin hayatına mal olabileceğini unutmayın. Viral Hastalıklar Bazı virüsler orkideler de hastalık yapar. Virüs hastalıklarını teşhis etmek bakteriyel hastalıkları yada mantar hastalıklarını teşhis etmek gibi kolay değildir. Bitkinin hastalıklı olduğunu anlamak biraz zaman alabilir. Yapraklar da sararma kahverengi çukurlaşmalar gibi diğer hastalık belirtilerine benzer belirtiler gösterebilir. Hastalık zararı bakteriyel ve mantar hastalıkları gibi yüzeysel değil sistemiktir. Orkide virüs hastalıklarına yakalandıktan sonra kurtarma şansı yoktur bu yüzden hastalığın bulaşmaması için önceden gerekli önlemler alınmalıdır.Orkide virüslerinin yayılmasını nasıl önlerim? Sağlıklı orkideler alın. Kesme işlemleriniz de steril aletler kullanın ve her bitki için sterilizasyon prosedürünü tekrar edin. Temiz eldivenler kullanın Orkideleri batırma yoluyla suluyorsanız ayrı ayrı kaplar da sulayın. Tek bir kovadan tüm bitkileri sulamaktan kaçının. Saksı değişimlerini gazete vb. bir materyal üzerin de yaparak bir sefer de tek bitkiyle çalışmak suretiyle saksı değişimi yapın. Her sefer de altlığı ve eldivenleri değiştirmeyi unutmayın. Orkide sarı yaprak Sarı yapraklar orkide yetiştiricilerinin mutlaka karşılaştığı bir durumdur. Orkide yaprakları normal yaşam döngüsüne bağlı olarak veya yer değişikliği nedeni ile alt yapraklarından bir veya bir kaçının sararması sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Aslında bu durumlarda yapılan telaş boşunadır genelde de durum böyledir. Hele ki yeni orkide aldınız ve yaprağı sarardıysa bu çok büyük ihtimalle orkidenin kendini korumak adına aldığı bir karar sonucu yaprağın sararmasıdır. Bu ihtimaller dışında gerçekleşen farklı sararmalar orkide için tehlikeli olabilir özellikle genç yapraklarda sararma varsa mutlaka gerekli müdahale yapılmalıdır.Orkide yapraklarının başlıca sararma nedenleri 1- Koşullardaki değişim ve yaşa bağlı nedenler 2- Aşırı sulama 3- Güneş ışınlarına bağlı yanıklık (Güneş yanıklığı) 4- Mantari ve bakteriyel hastalıklar Değişim Orkide alınmadan önce seralarda en iyi koşullarda yetiştirilir. Yüksek nem doğru sıcaklık düzenli sulama gerekli besinler gibi her ihtiyacı karşılanır. Seralardan çıkan orkideler bu optimum koşulları bir daha göremezler. Hem satış mağazalarında hem evde gerekli bakım koşullarını sağlamak çok zordur. Orkide bu değişikliğe adapte olabilmek için alt yapraklarında (yaşlı yaprak) sararma ile tepki verebilir. Bu genelde geçici bir durumdur koşullara uyum sağladıktan sonra normal yaşam döngüsüne devam eder. Bunun dışında saksı değişiminden sonra orkidenin bulunduğu ortamdaki düşük-yüksek sıcaklık farkları özellikle mevsim geçişlerinde alt yapraklarda sararmaya neden olabilir.Aşırı sulama Sulamanın orkide için en önemli bakım koşulu olduğunu her fırsatta vurgulamaya çalışıyoruz. Aşırı sulamaya bağlı yaprak sararmasında yapraklar aşağı sarkar sararan yaprak pileli gibi durur köklerde çürümeler olabilir. Kökte çürüme varsa mantari enfeksiyonlarda görülebilir. Sadece sulamaya bağlı yaprak sararması varsa sulama 1-2 hafta durdurulduktan sonra sulama düzeni ayarlanarak sorun çözülür. Eğer mantari enfeksiyonveya köklerde çürüme varsa hemen müdahale edilmeli hastalıkla mücadele edilmelidir.Güneş yanıklığı Genelde mevsim geçişlerinde veya yeni alınan orkidelerde karşılaşılan bir durumdur. Orkide yaprakları doğrudan gelen güneş ışınlarına duyarlıdır. Özellikle yaz aylarında dik gelen güneş ışınları yakıcı etki yapar. Güneş yanığına bağlı sararmada yaprağın güneşi dik gördüğü alan beyaz yanık çevresi sarı kahverengi hale şeklinde çevrili olur. Yaprakta hızlı bir sararma varsa güneş yanığından şüphe edilebilir. Doğru ışık konumlanması yapılarak sorun çözülür.Mantari ve bakteriyel hastalıklar Asıl sorun teşkil eden ve acil önlem alınması gereken yaprak sararmaları hastalığa bağlı yaprak sararmalardır. Bu tip yaprak sararmalarında diğer tür sararmalardan farklı olarak yaprağın tümü değil düzensiz olarak bazı bölgeleri sararır. Sararmanın olduğu bölgede koyu kahve siyah tonlarında lekeler ve bitkide genel bir solgunluk görülür.  Orkide Çoğaltma Tohumla üretim Dünyanın en küçük tohumlu bitkisi orkideler. Bir aspirin ağırlığına yüz bin orkide tohumu sığdığı düşünülürse boyutları daha net hayal edilebilir. Kendi besinlerini karşılayamadıkları için bazı mantar türleriyle simbiyotik ilişkiye girip çimlenme için gerekli enerjiyi sağlamaları gerekiyor. Laboratuvar şartlarında mantarla aşılanan tohumlar kavanozlara ekilerek çimlenmesi sağlanıyor. Bazı orkide türlerinin çimlenmesi için 10-12 yıl gibi uzun bir süre gerekli orkidelerin nesillerinin tehlike de olmasının başlıca sebebi çimlemesinde ki güçlüktür.Doku kültürüyle üretim Bitkinin çeşitli yerlerinden kesilen parçalarının steril kavanozlar içerisinde ihtiyacı olan tüm şartların yerine getirildiği özel beslenme solüsyonlarında çoğaltılıp köklendirilmesi işlemidir. Bu yolla elde edilen bitkiler anne bitkinin genetik olarak tıpa tıp aynısı olduğu için üstün melez orkide türlerinin üretilmesinde bu yol tercih ediliyor. Ayırma İle Üretim Sympodial Orkidelerin Çoğaltılması Bu tür orkideler tek bir gövdeden yan yana simpodial olarak gelişim gösterirler. Ne kadar çok bitki gövdesi olursa olsun hepsi tek kök sistemine bağlı yani aynı bitkidir. Bu yüzden az sayıda gövdeli bitkiler ayrılırsa gelecek yıl kendini tam toparlayamayacağı için çiçeklenme gerçekleşmeyecektir. Büyüme mevsimine doğru ve çiçeksizken yapılan ayırma işlemleri daha başarılı olmaktadır. Ayırma İşlemi Saksı değişim zamanın da ayırma işlemi yapmak en iyi yoldur. 8 den fazla gövdesi bulunan orkideler ikiye bölünebilir. Bunun için saksıdan çıkarılan bitki köklerindeki saksı harcından tamamen temizlenir. Bitki temiz ve steril bir bıçak ile eşit şekilde iki bölüme ayrılır. Buruşmuş yapraklar ve ölü kökler temizlendikten sonra yeni harçla saksıya dikilir. Dikim işleminde söküldüğü saksı harcı seviyesi ile aynı seviyeden dikilmelidir. Gölge ve nemli bir yere kaldırılan orkideler bir hafta bekletildikten sonra normal bakım yerine alınır. 4-6 Hafta içinde yeni sürgünler görülecektir. Keiki ile Üretim Hawai dilinde keiki bebek anlamına gelir. Orkideler bazen kendiliklerinden bazende yeterli bakım koşulları sağlanmadığında veya bakım periyotları bozulduğunda yavru üreterek çoğalma eğilimine girerler. Çiçek sapında önce yeni yapraklar gelişir daha sonra bu yapraklardan kökler çıkmaya başlar. Anne bitkinin genetik olarak tıpa tıp aynısı olan yavru orkideler yeterli büyüklüğe geldiklerinde başka bir saksıya ayrılarak yeni orkideler üretilebilir. Bu tür gelişim görülen en bilinen türler Dendrobium Phalaenopsis Oncidium ve Epidendrum dur.Bebek Orkidelerin Ayrılması Bunun için keikinin bulunduğu çiçek sapı altta ve üstte bulunan gözlere yakın yerlerinden yaklaşık olarak 5-6 cm uzaklıktan kesip çıkarın. Keskin ve steril bir bıçak kullanmayı ihmal etmeyin. Kökleri ılık su içinde iyice yıkayın. Su kökleri yumuşatacak elastikiyet kazandıracak ve köklerin saksı içine zarar görmeden daha rahat oturtulmasını sağlayacaktır.Köklerin rahat sığacağı anne bitkiden biraz daha küçük bir saksıya yerleştirin. Anne bitkinin saksı harcına benzer ancak biraz daha küçük tane boyutlarından oluşan saksı harcına dikin. Dikim esnasında kökler saksı harcından altta büyüme noktaları ve kesilen çiçek saplarının ise saksı harcından üstte olmasına dikkat edin.Gölge ve sıcak bir yere alın. Bebek orkideler anne orkidelerden biraz daha sıcaktan ve yüksek nemden hoşlanırlar. Çok sayıda orkideniz varsa üzerine bakım kartı yerleştirip bitkinin adını saksı değişim tarihi gibi bilgileri not edin.Keikiler alındığı yerde ilk büyüme belirtilerini gösterdiklerinde anne orkidenin yanına alınarak anneyle aynı bakım uygulamarı yapılarak yetiştirilmeye devam edilir. Yaklaşık olarak keikiler 18 - 24 ay sonra ilk çiçeklerini vereceklerdir. Orkide Nasıl Budanır? Orkideler genellikle ölü kısımların çıkarılması şekil verilme ve yeniden çiçeklendirme amacıyla budanır. Orkideleri sık budamaya gerek yoktur. Budama işlemi eylül kasım ayları arasında yapılmalıdır. Orkideler fungal ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı son derece duyarlı olduğundan budama işlemi yapılırken elimizi anti bakteriyel bir sabunla temizleyip budama işlemine başlamalıyız. Budama da kullanacağımız makas seyreltilmiş çamaşır suyuyla dezenfekte edilmiş olmalı eğer bir kaç farklı bitkide kullanılacaksa her bitkiye geçişte çamaşır suyu dolu kovaya 1-2 dakika batırılmak suretiyle kullanılmalıdır.Budama da kurumuş ve sararmış yapraklarla kuru çiçek sapları gövdeye yakın yerden kesilip çıkarılmalı gövdeye zarar vermemeye özen gösterilmelidir. Canlılığını yitirmiş ölü kökler temizlendikten sonra tarçın veyakömür tozu serpilerek bakteri oluşumu engellenmelidir. Orkide nasıl budanır? Phalaenopsis türü orkideler aynı çiçek sapından yılda iki üç kez çiçeklenebilir. Yeniden çiçeklendirme için çiçeklenme döneminin sonunda çiçek sapı yeşilken yaklaşık olarak çiçek sapının ortasından veya aşağıdan yukarı çiçek gözleri sayıldığında 3. gözün 2-3 cm üstünden çiçek sapı kesilmelidir. Bazı profesyonel yetiştiriciler 2. gözden kesip daha büyük çiçekler elde edebiliyor ancak bu işlem risk taşıdığından yeni orkide yetiştiriclerinin bunu yapmamaları daha doğru olacaktır. Çiçek sapı kahverengileşmiş ve tamamen kurumuşsa çiçek gövdesine yakın yerden kesip çıkarılmalıdır. Telaşlanmayın bir süre sonra orkideniz yeni çiçek sapı üretecek çiçeklenmeye devam edecektir. Orkidenin ömrü normal şartlar altında üç ya da dört aydır. Bu süre sonunda çiçekler açılımını tamamladıktan sonra boğumlu olan gövdesi yukarıdan budanarak tekrar çiçek açması sağlanabilir. Fakat budama sonrasında açık kalan kısımların da alüminyum folyo ile kapanması gerekir. SORU -CEVAP Çiçek açmamasının çeşitli nedenleri olabilir ; Besin eksikliği başta gelir. Bu konuda şimdilik tavsiyem hazır orkide besinlerinden alıp kullanmanız. Eğer yakınlarda temin edebileceğiniz orkide besini yoksa azot oranı yüksek ve azot içeriği NO3 olan NPK+iz element katkılı NPK (10-5-5) gibi rakamlar yazan toz gübrelerden alın tek orkideyse 2 litre suya çay kaşığının ucuyla (yaklaşık 1/5i) gübre atıp iyice karıştırın. Yaprak Çatlağı; Genel de yaprak çatlamalarının nedeni düzensiz sulama nem eksikliği gübreleme ve sulama suyu kaynaklıdır. Su kaynağınızın aynı olduğunu düşünürsek orkidenin de çiçekleniyor olması bitkinin daha yüksek nem ihtiyacına işarettir. Tomurcuklar ağır büyüyorsa buda bir diğer nem noksanlığı işaretidir. Kış ayı olması sebebiyle orkidenizin ısı kaynaklarına yakın olması nem dengesini bozuyor olabilir.Sorunuzun iklimlendirme gübreleme ve ışıklandırma ile yakından ilgili Sonuç olarak orkideniz muhtemelen ölmeyecektir. Yapraktaki çatlama ise kalıcı bir zararlanmadır zararlanmanın ilerlememesi için biran önce önlemini almanız orkidenizin gelecekte daha sağlıklı olmasını sağlayacaktır.Örümcek Sorunu; Örümcekler gözle görülmeyen yaprak altlarında yumurtalarıyla birlikte bitkinizin öz suyunu emerek yaşayan canlılardır. Eğer örümcek zararı varsa yapraklar da önce beyaz noktalar daha sonra kahverengi-siyah noktalar oluşur. Bu noktalar giderek birleşir. Teşhisiniz doğruysa tedavisi için farklı yollar izleyebilirsiniz. Evler de ilaç kullanımını ben pek uygun görmüyorum bu nedenle mümkün olduğunca kimyasal pesticid önerisinde bulunmuyorum. Örümcekler sıcak ve kuru havaları çok seven canlılar. Bu nedenle eğer siz ortamı nemli hale getirirseniz onlar için yaşam çekilmez bir hal alacaktır. Bunun için önce yapraklara spreyle su püskürtün daha sonra nemli yumuşak bir bezle orkidenizin yapraklarını silin. Daha sonra bitkinizi yaprakları sığacak şekilde şeffaf bir poşetin içine yerleştirip ağzını bağlayın. 2 gün sonra poşeti çıkarın bu işlemi 10 gün arayla 2 kez tekrarlayın. Eğer orkideniz Phalaenopsis ise bitkiyi daldırma yöntemiyle yıkayabilirsiniz. Daha sonra yaprak taçlarındaki suyu bezle almayı ihmal etmeyin. Eğer başarılı olamazsanız 1/4 oranın da suyla seyreltilmiş saf alkolle yaprakları silebilir yukarıda ki işleme devam edebilirsiniz.Saksı Değişimi; Köklerin alttan üstten çok fazla çıkmaya baskı yapması durumunda değiştireceksiniz. Porselen veya seramik saksı 3 nedenle kullanılabilir Dekoratif amaç Nem dengesi için (Sırsız seramik saksı) (Bu orkide türüne göre değişiyor bazı orkideler hiç toprak içermeden seramik küplerin içine oturtuluyor birde sahil bölgeleri gibi nemin çok yüksek olduğu bölgelerde sulama sorunlarını gidermek amacıyla özellikle kış sulamaları için kullanılılıyor.Plastik saksıların devrilme durumlarını ortadan kaldırmak amaçlı Budama Hakkında; Dalı tepesinden kahverengileşmeye başladı. Diğerinde bir değişme yok. Dökülen orkidenin kahverengileşen dalını budamam mı gerekir? yıl sonuna doğru yapılmasımı gerekir Eğer budamak gerekiyorsa sadece kahverengi yeri mi yoksa aşağılardan mı kesmek lazım. budamadan sonra uyuyan göz sürgün verip yeniden çiçeklenecektir.Kök Çürürse; kökleri cürümüsse kökleri kesmek yeniden çürütmemek için gerekli önlemleri alırsanız iyi olur doğru bakım uygulamalarını yaparsanız çiçeğiniz yeniden kök verecektir.Budama; Yaz döneminde budama yaparsanız illaki yeniden dal verip çiçek açacak manasına gelmiyor. phal için normal çiçeklenme sonbahar - ilkbahar arasındaki dönemdir. Kuruma orkide de çiçeklenme dönemini bitirdiğini gösteriyor. | ||
 |
|
| Bookmarks |
| Etiketler |
| bakimi, orkide, orkİde, phalaenopsis |
| Seçenekler | |
| Stil | |
| |
ORKİDE (Phalaenopsis) BAKIMI 
Normal
